شب نيمه شعبان از شبهاي استثنايي سال و بسيار پربركت است. روايات بسياري در فضيلت و عظمت
آن رسيده و اعمال بسياري برايش ذكر شده است كه آن را همپايه شب قدر قرار ميدهد.
اين، شبي است كه همه اولياي الهي آن را پاس داشته و احيا ميدارند.[2] عظمت اين شب تا آنجا است كه پيامبر مكرم اسلام صل الله عليه و آله و سلم وجود شريف امام علي عليه السلام را به آن تشبيه ميكنند و ميفرمايند: جايگاه علي بن ابي طالب ميان اهل بيت پيامبر صل الله عليه و آله و سلم، همانند فضيلت نيمه شعبان بر ساير ايام است.[3]
يامبر خدا صل الله عليه و آله و سلم احياي اين شب را سبب زندهشدن قلب دانسته[4] و كسي كه آن را احيا ندارد، شقي ميداند.[5]
جبرائيل امين، در بيان عظمت اين شب، خطاب به پيامبر اسلام صل الله عليه و آله و سلم ميگويد:
اين شبي است كه درهاي آسمان در آن گشوده ميشود؛ پس درهاي رحمت در آن باز ميشود؛ درهاي خشنودي ]خدا[، آمرزش، فضل، توبه، نعمت، جود، بخشش و احسان. خداوند در آن، به عدد موها و كركهاي چهارپايان ]از آتش جهنم[ آزاد ميكند. اي محمد! هركس آن را با تسبيح[6] و تهليل[7] و تكبير[8] و دعا و نماز و قرائت (قرآن) و امور مستحبي و استغفار، احيا كند، بهشت، منزل و مأواي او است و خداوند، گناهان گذشته و آينده او را ميآمرزد.
... پس اي محمد! امشب را احيا كن و به امت خود، امر كن آن را احيا دارند و با عمل خود در اين شب، خود را به خدا نزديك كنند.
به درستي كه آن، شب شريفي است... و آن، شبي است كه هر دعايي در آن مستجاب است و به هر درخواستكنندهاي عطا ميشود و هر استغفاركنندهاي آمرزيده ميشود و هر توبه كنندهاي توبهاش پذيرفته ميشود. محروم است كسي كه از خير اين شب محروم بماند.[9]
همچنين پيامبر اكرم صل الله عليه و آله و سلم فرمودهاند:
خداوند همه را در آن ]شب نيمه شعبان[ ميآمرزد؛ مگر مشرك، بدعتگزار، قطعكننده رحم، شراب خوار و اصراركننده بر گناه.[10]
اميرالمومنين عليه السلام به نقل از پيامبر خدا صل الله عليه و آله و سلم فرموده است:
خداوند متعال، در شب نيمه شعبان، فرشتهاي نازل ميكند كه از غروب خورشيد تا طلوع فجر ندا ميدهد: «آيا توبه كنندهاي هست كه او را بيامرزم؟ آيا طالب رزقي هست كه او را روزي دهم؟»[11]
برخي اعمالي كه براي اين شب از معصومان صل الله عليه و آله و سلم نقل شده:
1. غسل؛
2. احياي آن به عبادت؛
3. نماز:[12] از جمله نمازهاي اين شب، صد ركعت نماز است؛ در هر ركعت يك سورة حمد و ده سورة توحيد؛
4. تلاوت قرآن؛[13]
5. دعا:[14] از جمله دعاهايي كه در اين شب مستحب است، دعاي كميل[15] است و نيز دعايي كه به منزله زيارت امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف است.
6. ذكر: امام باقر عليه السلام ميفرمايد:
هركس در اين شب، صد «سبحان الله» و صد «الحمد الله» و صد «الله اكبر» و صد «لا اله الا الله» بگويد، خداوند گناهان گذشتهاش را ميآمرزد و حاجتهاي دنيا و آخرت او را برآورده ميكند.[16]
7. زيارت امام حسين عليه السلام: زيارت سالار شهيدان در اين شب، موجب آمرزش گناهان است و ثواب هزار حج و عمره مقبول دارد و خداوند متعال هزار حاجت دنيوي و اُخروي زائر را برآورده ميكند.[17]
شب نيمه شعبان، شب ولادت آخرين ذخيره الهي و وارث جميع انبيا و اوصيا، حضرت بقيه الله الاعظم عجل الله تعالي فرجه الشريف است. خوب است عاشقان آن حضرت، اين فرصت طلايي رامغتنم شمرند و علاوه بر دعاي خير براي همة مؤمنان دور و نزديك، مصِّرانه تعجيل در ظهور آن حضرت را از خداوند متعال بخواهند؛ چراكه دعا در اين شب، مقبول و مستجاب است.
رسول خدا صل الله عليه و آله و سلم فرمود:
بهترين عبادت، انتظار فرج است.[18]
امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف نيز در توقيعي به اسحاق بن يعقوب فرمود:
بسيار براي نزديك شدن فرج دعا كنيد؛ چراكه آن، گشايش كار شما است.[19]
اين شب، شب دعا است. در اين شب بايد از نور وجود آن حضرت استمداد طلبيده وارتباط خويش را با خالق نور مستحكم كنيم.
--------------------------------------------------------------------------------
[1][1]. مصباح المتهجد، ص 831؛ مفاتيح الجنان، اعمال شب نيمه شعبان.
[2]. همان، ص 873؛ زادالعماد، ص 64.
[3]. بحارالانوار، ج 37، ص 52.
[4]. الاقبال، ج 3، ص 356؛ ثواب الاعمال، ص 70.
[5]. همان، ج 4، ص 52.
[6]. ذكر «سبحان الله».
[7]. ذكر «لااله الاالله».
[8]. ذكر «الله اكبر».
[9]. الاقبال، ج 3، ص 320.
[10]. مصباح المتهجد، ص 841؛ الاقبال، ج 3، ص 324.
[11]. ثواب الاعمال، ج 3، ص 323.
[12]. اعمال نيمه شعبان، ص 56 ـ 92؛ مفاتيح الجنان، اعمال شب نيمه شعبان.
[13]. الاقبال، ج 3، ص 320؛ بحارالانوار، ج 91، ص 123.
[14]. مفاتيح الجنان، اعمال شب نيمه شعبان.
[15]. همان.
[16]. همان؛ مصباح المتهجد، ص 831.
[17]. كامل الزيارات، ص 198.
[18]. بحار الانوار، ج 52، ص 125.
[19]. كمال الدين و تمام النعمه، ج 2، ص 483